Este xoves 19 de outubro de 2023 visitamos ó IES Maximino Romero de Lema onde, ademais das habituais actualidades que facemos nos institutos, instalaremos un medidor desenvolto pola Universidade da Coruña que nos permitirá ampliar e diversificar as actividades propostas para realizar dentro das aulas. Ampliaremos esta información nos vindeiros días.
Solpores científicos Divulgacción 2023
Así convidan dende Divulgacción á actividade Solpores Científicos na que participaremos coa intervención de Víctor Tilve:
Queredes un plan irresistible para despedir o verán? Ocórresevos unha combinación mellor que a unión de ciencia, un solpor, unhas vistas impresionantes ao río Miño, un ambiente agradable e a mellor gastronomía da zona?
Os xoves 24 e 31 de Agosto ás 20.30 h esperámosvos no náutico de Castrelo de Miño (Ubicación) co festival anual de verán de Divulgacción en formato de solpores científicos.
Temos un programa científico excepcional para todos vós! Falaremos de cambio climático, neurociencias, matemáticas, contaminación luminosa, parasitos zoonósicos, astronomía etc … Ata teremos unha charla moi picante! Ídesvolo a perder?
Podes descubrir máis información do evento no cartel adxunto
Esperámosvos!
Instalación medidor TESS en Nigrán.
Dende novembro de 2022 temos un medidor TESS, un fotómetro desenvolto na Universidad Complutense de Madrid (UCM) ó abeiro do proxecto Stars4all (https://tess.stars4all.eu/), instalado de xeito permanente na Praia de Patos, en Nigrán. Este fotómetro funciona con conexión WiFi e envía datos directamente ós científicos da UCM, aínda que tamén nós temos acceso a eles para trabalos.
Este era un proxecto que tiñamos en mente hai tempo e que por diversas causas permanecía parado. Hoxe aínda temos algún problema coa cobertura WiFi, mais o dispositivo está en funcionamento e os seus datos xa comezana a dar datos de interese que comezaremos a analizar en breves.
Para seguir as medidas en tempo real podedes consultar a seguinte páxina: https://tess.dashboards.stars4all.eu/d/datasheet_stars631/stars631?orgId=1
Utilidade do SQM na actualidade: presentacións nos congresos Gaia e LPTMM 2022.
No ano que rematou hai uns días houbo dous congresos en Santiago de Compostela, un presencial e outro virtual, nos que participamos falando do noso traballo co SQM feito dende 2016 e publicado nesta bitácora:
https://calidadedoceo.wordpress.com/contaminacion-luminosa-en-galicia/brillo-do-ceo-nocturno/: Utilidade do SQM na actualidade: presentacións nos congresos Gaia e LPTMM 2022.En maio estivemos no workshop de Gaia Breaking Barriers: Inspiring the Next Generation cunha presentación oral (http://mao.tfai.vu.lt/breakingbarriers/) e en xuño presentamos un póster no congreso LPTMM (https://martinaube.wixsite.com/lptmm).
Nesta ocasión foi posible participar nestas reunións con científicos profesionais grazas a que as dúas foron gratuítas. Nós, que seguimos facendo ciencia no noso tempo libre e cos nosos medios, agradecemos esta oportunidade e a selección da nosa proposta para presentar o noso traballo de máis de 5 anos continuados.
A presentación que fixemos nas dúas xuntanzas pódese ver aquí: https://www.researchgate.net/publication/361861071_The_role_of_SQM-LU-DL_device_currently_experiences_in_Galicia_Spain
Medidas do brillo do ceo nocturno en Navia de Suarna, Lugo (abril-xuño 2022)
(Se é a primeria vez que escoitas falar do SQM visita esta páxina Brillo do ceo nocturno)
No límite de Galicia con Asturias está o concello de Navia de Suarna. Alí estivo un dos nosos SQM, da man de Eduardo, medindo con algúns problemas técnicos, pero obtendo interesantes medidas nas parroquias de Muñís e Trabadelos.
En Muñís atopamos un ceo bastante escuro como se ve na seguinte gráfica onde se representan 589 medidas no cénit sen Lúa.
Por outra banda, en Trabadelo, onde só se puido medir unha noite, vese un ceo moi escuro e con pouca contaminación luminosa na súa contorna. Isto sabémolo porque esta noite houbo algunha nube e iso fixo que a escuridade do ceo aumentase superando as 22 magnitudes. En presencia de contaminación luminosa as nubes o que fan é aumentar o brillo e non diminuílo. Estas medidas concretas, polo tanto, non son significativas en si mesmas, senón que dá información dentro da xeneralidade da noite.
Obxectivo: Destino Turístico Starlight Costa da Morte. Medidas do brillo do ceo en Rebordelo, Soesto e Piosa (maio-abril de 2022)
(Se é a primeria vez que escoitas falar do SQM visita esta páxina Brillo do ceo nocturno)
Actualmente os concellos reunidos na marca turística Costa da Morte están nun proceso de obtención do certificado Destino Turístico Starlight Costa da Morte. Coordinados polo profesor Jorge Mira estamos participando diferentes persoas e entidades. Como no podía ser doutro xeito estivemos medindo nalgún dos puntos da zona que procura o distintivo.
Como era previsible temos nesta zona de Galicia unha boa calidade de ceo nocturno, como indican as medidas obtidas na praia de Soesto (Laxe), na de Rebordelo (Cabana de Bergantiños) e no dolmen Arca da Piosa (Zas):
Medidas do brillo do ceo no IES Fernando Blanco en Cee (19/01-21/03-2022)
(Se é a primeria vez que escoitas falar do SQM visita esta páxina Brillo do ceo nocturno)
A comezos de 2022 colocamos un SQM en Cee, no IES Fernando Blanco, nunha contorna urbana. Estas medidas, xunto coas de Baio (Medidas do brillo do ceo no IES Maximino Romero de Lema, Baio (Zas) (13/12/2021-12/01/2022)) son importantes especialmente pois toda a rexión da Costa da Morte quere declararse Destino Turístico Starlight (Que pasa na costa: A Costa da Morte posiciónase como ‘Destino Starlight’)
As medidas en xeral entran no esperado: ceo tirando a escuro cando está despexado (19,5 magnitudes aproximadamente) e moi contaminado en presencia de nubes (15,5 magnitudes aprox. Ver o día 28 de marzo por exemplo).
A continuación deixamos algunhas gráficas das medidas tomadas:
Medidas de brillo do ceo en Bueu, Pontevedra (12/09-09/10/2020)
(Se é a primeria vez que escoitas falar do SQM visita esta páxina Brillo do ceo nocturno)
En setembro de 2020 medimos en Bueu de novo catro anos depois (Medidas do brillo do ceo en Bueu (04/09/2016)). Os resultados son similares ós de 2016: ceo dunhas 20 magnitudes (escuro) sen nubes e ceo moi contaminado con elas:
Medidas de brillo do ceo en Taboada, Lugo (23-25/01/2022)
(Se é a primeria vez que les sobre isto é recomendable que visites a páxina Brillo do ceo nocturno)
Aínda que o SQM estivo colocado á beira do río Miño polo seu paso por Taboada (Lugo) durante case dous meses, un problema técnico provocou que só teñamos tres noites con datos. O ceo neste val é bo, como indican as medidas, e queda pendente un traballo interesante de poñer a medir no val e no cumio dous SQM calibrados e ó mesmo tempo para estudar o brillo do ceo nocturno do lugar.
A contaminación luminosa nun fotograma
Dende hai moitos anos usamos un fotograma dun capítulo dos Simpson para falar de contaminación luminosa. Esta instantánea de Lisa observando Springfield mostra as causas e consecuencias da contaminación luminosa practicamente na súa totalidade. Fixándonos un pouco e reflexionando sobre todos os elementos da imaxe podemos facer unha rápida andaina por este tipo de contaminación. Adiante:
- En primeiro lugar temos o ceo nocturno totalmente alaranxado (hoxe, coa tecnoloxía LED branca, o ceo é branco). Iso implica a desaparición do ceo estrelado con consecuencias evidentes sobre a Astronomía, mais tamén sobre o papel de inspiración que ten o ceo sobre a arte e a cultura.
- O consumo de electricidade hai que pagalo. Boa parte dos orzamentos municipais son para pagar a iluminación pública. O exceso de consumo provoca, polo tanto, o malgasto de cartos.
- A luz artificial só é posible xenerando enerxía e consumindo recursos. O mesmo ten queimar carbón, gas, unha central nuclear ou enerxías renovables; se iluminamos máis provocamos unha maior demanda de enerxía evitable que deriva en contaminación atmosférica ou en instalacións masivas de aeroxeneradores, paneis fotovoltaicos, etc.
- E por último a contorna. A contaminación luminosa non é un problema local, é un problema que se extende quilómetros dende o punto de luz que xenera a contaminación, afectando a toda clase de seres vivos de xeito negativo.
Calidade do ceo 